در طول انجام یک پروژه، حسابرسان داخلی گاها مجبور میشوند با مدیران یا کارکنانی جلسات مصاحبه را برگزار کنند که در گروه آدمهای دشوار طبقهبندی میشوند. در این نوشته، به بررسی سه موضوع مهم به مثابه نشانههای کلاسیک افراد دشوار (در تعاملشان با حسابرسان داخلی) و ارائه راهکارهایی عملی برای غلبه بر موانع تعامل موثر پرداختهام.
رشد ارگانیک به آرامی صورت میگیرد. هر روش رشد دیگری با تمام مزایای آن جایگزینی برای رشد ارگانیک نخواهد. این امر بهخصوص در رشد فردی اهمیت دارد، چرا که راز ماندگاری و اثربخشی در رشد آرام اما مستمر نهفته است.
نگاهی کوتاه به کتاب «پوست در بازی»، نوشتهی نسیم نیکلاس طالب، از دریچه پادکست بیپلاسِ علی بندری
در قسمت دوم این نوشته پیرامون برگزاری اثربخش جلسات مصاحبه، هفت نکته عملی و تجربی برای بهبود اثربخشی و نتایج قابل حصول از برگزاری اینگونه جلسات بهحضور مخاطبان فرهیختهی چارچوب تقدیم شده است. این نکات دربرگیرندهی مهمترین مواردی است که به گواهِ تجربه، باید در مرکز توجه حسابرسان داخلی قرار گیرد.
مصاحبه یکی از مهمترین ابزارهای جمعآوری اطلاعات برای حسابرسان داخلی است. اغلب در مصاحبهها اطلاعاتی بهدست میآید که با سایر روشها غیر قابل جمعآوری است. افراد مرتبط و درگیر فرآیند یا حوزهی مورد رسیدگی، بهترین منبع اطلاعاتی برای آگاهی حسابرسان داخلی از ضعف سازوکار فرآیندها، سیستمها یا کنترلهای داخلی هستند. از سویی اما، برگزاری اثربخش جلسات مصاحبه نیازمند مهارتهای ارتباطی ویژه است. حسابرسان داخلی تازهکار اغلب در این حوزه ضعفهای جدی داشته که باید برای رفع آن فعالانه بکوشند. با توجه به اهمیت این موضوع، تصمیم گرفتم دو مطلب در خصوص مصاحبه بنویسم. مطالب حاضر با بهرهگیری از موضوعات و نکات مطرح شده در کتاب خوب راسل با عنوان «راهنمای جیبی حسابرسی داخلی» پیرامون مصاحبه تنظیم شده و راهنمایی کلی برای راهبری جلسات مصاحبه فرآهم میکند. در نوشتهی دوم، از تجربیات خودم پیرامون برگزاری جلسات مصاحبه و ارائه مفهومی جدید با عنوان «مثلث مصاحبه» خواهم نوشت.
هدف از بررسی ضمیمهی شماره پنج رهنمود اجرایی «برنامهریزی کار حسابرسی: ارزیابی ریسکهای تقلب» منتشر شده توسط انجمن حسابرسان داخلی (IIA) با عنوان «بررسی پرداختهای نقدی با هدف اطمینانبخشی»، تشریح سازوکاری است که انجمن حسابرسان داخلی برای برنامهریزی رسیدگیهای حسابرسی داخلی پیشنهاد میدهد. ترجمه متن کامل این رهنمود در دست انتشار است. به دلیل وجود جداول، بهتر است برای مطالعه این مطلب از ابزاری به جز تلفن همراه استفاده کنید.
زیان ناشی از ورود متقلبانهی شرکتهای چینی به بازارهای سهام آمریکا با مشارکت Big 4s، وکلا و بانکداران آمریکایی در طی دههی ۲۰۱۰، چیزی در حدود 20 تا 50 میلیارد دلار تخمین زده میشود. ماجرا از آنجا شروع شد که سرمایهگذاران و بهخصوص بانکداران در تلاش بودند تا زیانهای ناشی از بحران مالی سال 2008 خود را جبران کنند. در آن هنگام، چین بازاری در حال شکوفایی بود و همه میخواستند بخشی از چنین بازار در حال پیشرفتی باشند. پیش از آن که گردوخاک سقوط بازارهای مالی فرو نشیند، والاستریت از قبل راهی جدید برای درآمدزایی یافته بود. آنها، در حال مهندسی یک شیادی بزرگ در ابعاد جهانی بودند. با این تفاوت که دروغهای پشتوانهی چنین طرحی، این مرتبه قانونی مینمود! اینبار، چین مرکز وقوع جرم بود! مستندِ «فریب چین» شرح این داستان است.
نمیشود از دنیای تقلبهای مالی سخن گفت، اما از طراح و مجری بزرگترین طرح پانزی (Ponzi Scheme) تاریخ، یعنی برنارد میداف سخنی به میان نیاورد. میداف در دنیای والاستریت به مثابه یک افسانهی دست نیافتنی بود. این حقیقت از آن جهت درست است که با وجود شواهد بسیار و تلاشهای مجدانهی گروهی از افشاگران (Whistleblowers) به مدت 10 سال، تا زمانی که وی خود را تسلیم مقامات نکرد، هرگز مورد بازرسی جدی یا در مظان اتهام قرار نگرفت. مقالات بسیار زیادی در خصوص داستان میداف منتشر شده که میتوانید با جستوجویی ساده آنها را بیابید. اما، قبل از آن که به سراغ این مقالات بروید، در این نوشته قصد دارم مستندِ «در تعقیب میداف» یا «Chasing Madoff» را در کنار روایت داستانی و هالیوودی آن یعنی «جادوگر دروغها» یا «Wizard of lies» با بازی رابرت دنیرو، به شما معرفی کنم.
همه دربارهی تقلب شرکت انران شنیدهایم. اَبر شرکتی چند ملیتی که در سال 2001 اعلام ورشکستگی کرد. ابعاد تقلب در این شرکت به حدی بود که منجر به انحلال موسسه حسابرسی آرتور اندرسون شد. مستند «انران: باهوشترین فرد اتاق» به زوایای مختلف این تقلب از جمله طرز تفکر و فلسفه مدیریت، محیط کنترلی، کنترلهای ناظر بر گزارشگری مالی، واکنش نهادهای حرفهای و جامعه به آن، و تغییرات گسترده در قانون/ضابطهگذاریِ حسابداری و حسابرسی در نتیجهی این رسوایی مالی پرداخته است.
مطابق رهنمود «برنامهریزی کار حسابرسی: ارزیابی ریسکهای تقلب» که در سال 2017 توسط انجمن حسابرسان داخلی منتشر شده است، سه مرحله اصلی به ترتیبِ «جمعآوری اطلاعات»، «بررسی سناریوهای تقلب به روش طوفانفکری» و «ارزیابی ریسکهای تقلب» وجود دارد که با طی آنها میتوان اطمینان معقولی از شناسایی و توجه به ریسکهای تقلب در مرحله برنامهریزی کار حسابرسی داخلی حاصل کرد. هر یک از سرفصلهای اشاره شده، خود مراحل دیگری نیز دارند که در این نوشته، موضوعِ «بررسی اولیه محیط کنترلی» از مرحلهی جمعآوری اطلاعات را مورد بحث و بررسی بیشتر قرار داده است.